Europo, wróć do korzeni!

Stara Europo, odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swe początki. Tchnij życie w swoje korzenie. Tchnij życie w autentyczne wartości, które sprawiały, że twoje dzieje były pełne chwały, a twoja obecność na innych kontynentach dobroczynna. Odbuduj swoją jedność duchową w klimacie pełnego szacunku dla innych religii, dla prawdziwych swobód.
Św. Jan Paweł II

Europa ma swoją długą historię, a jej ostatnim ogniwem jest Unia Europejska. Ma ona swoich pionierów-założycieli, którzy na zgliszczach II wojny światowej marzyli o trwałym zjednoczeniu Europy i szukali porozumienia między narodami na gruncie gospodarczym, ekonomicznym, handlowym, a także w obszarze wymiany dóbr kulturalnych i duchowych. Po upadku komunizmu Unia Europejska poszerzyła się o nowe kraje z Europy Wschodniej. Wydawało się, że dobra to wizja i właściwy kierunek, i że Europa może dla świata być modelem dobrobytu, wolności i budowania ładu społecznego na fundamencie chrześcijańskich wartości.

Zło jednak nie śpi. W miejsce „wolności do…” pojawił się ideał „wolności od…”, tzw. liberalizm (libertynizm), odrzucający wszystko, co stanowi przeszkodę do łatwego życia, maksimum przyjemności, rozpasanej konsumpcji. Odchodzi się zatem od leżących u podwalin Europy zasad moralnych, wartości i ideałów zawartych w Ewangelii Chrystusa. Agresywna rewolucja kulturowa prowadzi do dramatycznych przemian w społecznościach europejskich, gdzie większość już nie potrzebuje Boga, Jego Dekalogu ani Chrystusowego Kościoła. Unię postrzegamy dziś jako zimną technokrację, monstrualną biurokrację, wspólnotę gospodarczo-polityczną zapominającą o historii i oddalającą się coraz bardziej od chrześcijańskiego dziedzictwa Europy.

Papież Franciszek podczas wizyty w Parlamencie Europejskim w Strassburgu w 2014 r. apelował, by Europa odnalazła swoją duszę. Powołał się przy tym na słowa długoletniego Przewodniczącego Komisji Europejskiej Jaquesa Delorsa, iż Europa zbudowana jest na trzech wzgórzach: na Akropolu w Atenach, Kapitolu w Rzymie i Golgocie w Jerozolimie (podobno ten obraz pochodzi od prezydenta Niemiec Teodora Heussa).

Akropol symbolizuje grecką filozofię oraz tamtejsze demokratyczne formy życia społecznego. Greccy filozofowie, uznając, że rozum jest zdolny do poznania prawdy, pytali o ostateczne fundamenty ludzkiej egzystencji i wszelkiego bytu. Europa jest w konsekwencji środowiskiem naukowej interpretacji świata. Akropol to także początek demokracji, będącej jak dotąd najlepszą formą życia społecznego.

Drugi filar Europy to Wzgórze Kapitolińskie, symbolizujące tradycję prawa rzymskiego. Praworządność to znak szczególny Europy. Wszystkie systemy praw europejskich i kościelnego prawa kanonicznego bazują na podstawowych założeniach rzymskiego prawa.

Trzecie wzgórze to Golgota, na której został ukrzyżowany Jezus Chrystus. Krzyż to znak nieskończonej miłości Boga, znak zbawienia i mocy miłości, znak wiążący Niebo z ziemią i symbol chrześcijańskiej wiary.

Streszczając, do istoty Europy należą: naukowa interpretacja świata, demokracja i praworządność oraz zwycięski Krzyż Chrystusa jako „wielki Plus” – miłosierne „tak” Boga do człowieka.

Wzgórze Golgoty znajduje się poza geograficznie określaną Europą – Ziemia Święta należy już do Azji. W pojęciu „Europa” nie idzie zatem tylko o wymiar geograficzny lub gospodarczo-polityczny, lecz o duchowy. To właśnie skłoniło Benedykta XVI do stwierdzenia, że dla Europy ważne jest również „czwarte wzgórze” – góra Synaj – miejsce objawienia Dekalogu. Wiele z idei dziesięciu przykazań Bożych weszło do karty praw w Europie. Biblijny obraz Boga w człowieku i wiara we Wcielenie Syna Bożego uzasadniają niezbywalną godność każdego człowieka – od poczęcia do naturalnej śmierci. Dekalog stoi także na straży kultu Bożego, ochrony świętości małżeństwa i rodziny, zabezpieczenia własności i dobrego imienia każdego człowieka. Ale i w tych obszarach liberalne kręgi podważają i odrzucają dawne prawdy i reguły etyki. Tymczasem tam, gdzie nie przestrzega się Bożych przykazań, tam nie tylko obrażany jest Bóg, lecz zagrożony jest człowiek, Ktoś mądrze powiedział: „Kto pluje w niebo, trafia właściwie samego siebie”.

W kształtowaniu się Europy znaczną rolę odgrywało jeszcze piąte wzgórze – Monte Cassino, gdzie św. Benedykt w 529 r. założył pierwszy klasztor. To ten sam rok, gdy w Atenach Akademia Platona na rozkaz cesarza Justyniana zamykała swe bramy. Klasztory to niejako „duchowe elektrownie” Europy, źródła jej energii i światła; to nie tylko miejsca wiary i kultu Bożego, lecz także centra wychowania, kształcenia i kultury. Sieć klasztorów rozsianych po Europie przez dobroczynną i kulturową działalność łączyła i scalała grupy społeczne oraz strzegła i przekazywała nowym pokoleniom dziedzictwo antyczne i judeo-chrześcijańskie. Od zakonów uczono się godności pracy jako kontynuacji aktu stwórczego Boga i wiązano ją z modlitwą (Ora et labora). Akceptowano regułę św. Benedykta „Nic nie należy stawiać przed liturgią”. W dawnej Europie było oczywiste, że tam, gdzie Bogu przyznaje się pierwsze miejsce, tam człowiek niczego nie traci, a wręcz przeciwnie – doświadcza swojej wielkości i godności.

Wpływ chrześcijaństwa na Europę Józef Ratzinger (późniejszy papież Benedykt XVI) w 1980 r. tak opisał: „Europa stała się Europą dzięki chrześcijańskiej wierze, która zawiera w sobie dziedzictwo Izraela i równocześnie przejęła i zasymilowała to, co najlepsze w duchowości greckiej i rzymskiej”. Europa jest więc wykwitem spotkania trzech kultur: greckiej, rzymskiej i judeo-chrześcijańskiej, i ich wartości stanowią o „duszy Europy”. Nie ma zatem Europy w sensie duchowym bez chrześcijaństwa – bez wiary w Boga, bez Ewangelii Jezusa i bez Chrystusowego Kościoła.

Robert Schumann (1886–1963), katolicki architekt Europy, obejmując urząd pierwszego prezydenta Parlamentu Europejskiego w 1958 r. tak opisał jego zadania: „Jesteśmy zobowiązani, odwołując się do chrześcijańskich podstaw Europy, stworzyć model takiego sprawowania władzy, który sprawi, że przez pojednanie powstanie „wspólnota narodów” – w wolności, sprawiedliwości, solidarności i pokoju – głęboko zakorzeniona w podstawowych wartościach chrześcijańskich.”

Nasz Stary Kontynent, nasza Unia Europejska pozbawiona swojej jedności kulturowej, której tożsamość wyznacza chrześcijaństwo, przestaje być Europą. O tym trzeba koniecznie pamiętać, stojąc przed urną wyborczą do Parlamentu Europejskiego!

 

ks. dr hab. Jerzy Grześkowiak

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

 

Polityka cookies

Przeglądarki internetowe domyślnie dopuszczają umieszczanie plików „cookies/ciasteczek”, czyli informacji zapisywanych na urządzeniach „komputerowych” użytkowników.

Ustawienia przeglądarek internetowych mogą zostać zmienione tak, aby blokować automatyczną obsługę plików „cookies/ciasteczek” lub informować o próbach ich każdorazowego przesłania do urządzenia wykorzystywanego przez użytkownika. W celu skonfigurowania opcji swojego urządzenia w zakresie wyrażenia zgody na zapisywanie plików cookies oraz określenia zakresu zapisywanych cookies możesz zmienić ustawienia wykorzystywanej przez Ciebie przeglądarki internetowej. O zarządzaniu plikami Cookies w poszczególnych przeglądarkach można znaleźć informacje na stronach:
•    Internet Explorer: http://support.microsoft.com/kb/196955/pl
•    Firefox: http://support.mozilla.org/pl/kb/ciasteczka
•    Chrome: http://support.google.com/chrome/bin/answer.py?hl=pl&answer=95647
•    Opera: http://help.opera.com/Linux/12.10/pl/cookies.html
•    Safari: http://support.apple.com/kb/HT1677?viewlocale=pl_PL&locale=pl_PL
W ramach naszych stron i serwisów internetowych wykorzystujemy następujące rodzaje plików cookies:
a)    pliki cookies przechowujące identyfikator sesji, który jest niezbędny do przechowania informacji o fakcie bycia zalogowanym w serwisie lub wypełnienia formularza;
b)    count – cookie służące do zliczania ilości odwiedzin na stronie;
c)    NID, PREF – Google Maps dostarczający interaktywne rozwiązania w zakresie map, które umożliwia podmiotom publikującym treści na dołączanie do ich stron dopasowanych do sytuacji interaktywnych map,
d)    Cookie Google Analytics;
e)    cookie dotyczące ustawień okna przeglądarki;

W przypadku, gdy użytkownik nie dokonana zmiany domyślnych ustawień przeglądarki internetowej w zakresie ustawień cookies, pliki te będą zamieszczone w urządzeniu końcowym użytkownika. Wyłączenie lub zmiana domyślnych ustawień plików cookies może spowodować utrudnienia w korzystaniu z niektórych naszych stron i serwisów internetowych.