Kobiety w życiu Marszałka Józefa Piłsudskiego

Marszałek z drugą żoną Aleksandrą i córkamiMarszałek z drugą żoną Aleksandrą i córkami

Niezwykli mężczyźni, a do takich bez wątpienia należał Józef Piłsudski (1867−1935), wiązali się często z nietuzinkowymi kobietami. Marszałek przyciągał kobiety jak magnes, choć traktował je bardzo instrumentalnie. Współcześni uważali, że to jego szare oczy miały w sobie coś „mistycznego”, a powagi dodawał sumiasty wąs, który ukrywał brak przednich zębów wybitych przez rosyjskich żołnierzy.

Leonora i Maria

Ziuk (tak nazywano go w domu) twierdził, że socjalistą został w wieku 17 lat, bo taka panowała wówczas w Polsce moda. W 1887 roku, za działalność w socjalistycznej organizacji terrorystycznej, został zesłany w głąb Rosji do Kireńska. Zsyłka nie była katorgą i skazańcy nie wykonywali pracy przymusowej. Otrzymywali miesięcznie 10 rubli zasiłku, a u chłopów mogli pracować za żywność. Mieli też prawo do paczek i pieniędzy z domu, do łapania ryb i zwierząt oraz do wzajemnych odwiedzin. Na Syberii, jako 22-latek, Piłsudski poznał swoją pierwszą stałą partnerkę – o 6 lat starszą Leonorę Lewandowską, która trafiła tam za działalność antycarską. Związek trwał 13 miesięcy, aż do powrotu Lewandowskiej do kraju. Przyszły Komendant zaczął wtedy romansować z wieloma kobietami równocześnie, o czym informował swoją kochankę listownie. Niektórzy upatrywali przyczyny samobójczej śmierci Lewandowskiej w wiadomości o ślubie Piłsudskiego. Jego nową wybranką została Maria Juszkiewicz. O dwa lata starsza rozwódka z dzieckiem, działaczka wileńskiej Polskiej Partii Socjalistycznej, uważana była za jedną z najpiękniejszych kobiet na Litwie. Dla niej polityk przeszedł z wiary katolickiej na protestantyzm, co nie było jednak dla niego wielkim poświęceniem, gdyż religia nie bardzo go interesowała. Fascynował się natomiast okultyzmem, wierzył w telepatię i promował masonerię. Małżonkowie byli bardzo zaangażowani w pracę partyjną i niepodległościową, prowadząc przy tym dom otwarty.

Maria – pierwsza żona MarszałkaMaria – pierwsza żona Marszałka

Aleksandra

Bojownicy z PPS dokonali przed pierwszą wojną światową kilkuset napadów rabunkowych w celu zdobycia pieniędzy na działalność polityczną, zakup broni oraz na pensje dla działaczy żyjących w konspiracji. Najsłynniejszy napad, w którym brał udział Piłsudski, miał miejsce w 1908 roku na pociąg pocztowy w Bezdanach niedaleko Wilna. Wzbogacił on pepeesowców o 200 tys. rubli. W przygotowaniach do niego uczestniczyła Aleksandra Szczerbińska − młodsza od Ziuka o 15 lat jego nowa kochanka. W tamtych czasach kobiety raczej nie brały udziału w akcjach zbrojnych, ale odgrywały w pracy konspiracyjnej bardzo ważną rolę. W gorsetach transportowały dynamit, w bieliźnie amunicję, a pod spódnicami rozłożone karabiny. „Dromaderki”, jak je nazywano, musiały nie tylko dźwigać ciężary, zamaskowywać nieznośny zapach materiałów wybuchowych, ale i gubić „ogon” szpicli policyjnych. Piłsudski przez wiele lat prowadził podwójne życie, a potem żył w trójkącie, ponieważ Maria nie zgadzała się na rozwód, wierząc w powrót niewiernego małżonka. Mimo trudnej sytuacji była bardzo lojalna i nie próbowała nigdy zaszkodzić jego karierze. O swej rywalce zwykła mówić: „ta cholera”. Aleksandra Szczerbińska wiele wycierpiała dla niepodległości Polski. Pod zarzutem werbowania nowych członków do założonej przez przyszłego Marszałka Polskiej Organizacji Wojskowej została w 1915 aresztowana przez Niemców i osadzona na Pawiaku, a następnie internowana w obozie w Szczypiornie, gdzie więźniarki mieszkały w ziemiankach, zmagając się z mrozem i plagą szczurów. Piłsudski stawał się tymczasem symbolem męczennika za Sprawę. Gdy dwa lata później internowano go za agitację przeciwko wojsku niemieckiemu, przetrzymywany był w cytadeli w Magdeburgu w trzypokojowym mieszkaniu z ogrodem. Posiłki dostarczano mu z pobliskiej restauracji, nie zaś z kuchni wojskowej, poza tym miał prawo do kąpieli zdrowotnych i prenumeraty gazet.

Eugenia

W 1921 roku, zaledwie dwa miesiące po śmierci Marii, Marszałek zalegalizował związek z Aleksandrą uznając jednocześnie swoje córeczki − Wandę i Jadwigę. Ponownie wtedy zmienił konfesję, wracając do katolicyzmu. Rodzinna sielanka trwała cztery lata, aż do czasu, kiedy prawie sześćdziesięcioletni Piłsudski poznał w sanatorium w Druskienikach atrakcyjną, 27-letnią Eugenię Lewicką, lekarkę o nowoczesnych poglądach (zwolenniczkę edukacji seksualnej i rekreacji kobiet nago), której zasługą była np. budowa basenu i plaży w tym znanym wówczas kurorcie. Dla kolejnej kochanki, jako Prezes Rady Ministrów, stworzył w 1927 roku Urząd Wychowania Fizycznego, który stał się zalążkiem Akademii Wychowania Fizycznego. Romans trwał 6 lat i zakończył się w niewyjaśnionych okolicznościach podczas wspólnego urlopu na Maderze. Cztery miesiące później Eugenię znaleziono w jej biurze otrutą. Po dwóch dniach zmarła. Według oficjalnej wersji popełniła samobójstwo, w co jednak nikt nie wierzył. Plotkowano, że Lewicka była opłacaną przez Kreml agentką radziecką. Prawdopodobnie ostatnią kochanką Naczelnika była młodsza od niego o 34 lata Jadwiga Burhardt, a w gronie zafascynowanych jego osobą znalazła się również długoletnia osobista sekretarka − poetka Kazimiera Iłłakowiczówna. Marszałek zmarł 12 maja 1935 roku. Spoczął w krypcie na Wawelu, ale serce, zgodnie z jego wolą, złożono Na Rossie w Wilnie, w grobie jego ukochanej matki – jedynej kobiety, której do końca pozostał wierny.




Jolanta Helena Stranzenbach

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

 

Polityka cookies

Przeglądarki internetowe domyślnie dopuszczają umieszczanie plików „cookies/ciasteczek”, czyli informacji zapisywanych na urządzeniach „komputerowych” użytkowników.

Ustawienia przeglądarek internetowych mogą zostać zmienione tak, aby blokować automatyczną obsługę plików „cookies/ciasteczek” lub informować o próbach ich każdorazowego przesłania do urządzenia wykorzystywanego przez użytkownika. W celu skonfigurowania opcji swojego urządzenia w zakresie wyrażenia zgody na zapisywanie plików cookies oraz określenia zakresu zapisywanych cookies możesz zmienić ustawienia wykorzystywanej przez Ciebie przeglądarki internetowej. O zarządzaniu plikami Cookies w poszczególnych przeglądarkach można znaleźć informacje na stronach:
•    Internet Explorer: http://support.microsoft.com/kb/196955/pl
•    Firefox: http://support.mozilla.org/pl/kb/ciasteczka
•    Chrome: http://support.google.com/chrome/bin/answer.py?hl=pl&answer=95647
•    Opera: http://help.opera.com/Linux/12.10/pl/cookies.html
•    Safari: http://support.apple.com/kb/HT1677?viewlocale=pl_PL&locale=pl_PL
W ramach naszych stron i serwisów internetowych wykorzystujemy następujące rodzaje plików cookies:
a)    pliki cookies przechowujące identyfikator sesji, który jest niezbędny do przechowania informacji o fakcie bycia zalogowanym w serwisie lub wypełnienia formularza;
b)    count – cookie służące do zliczania ilości odwiedzin na stronie;
c)    NID, PREF – Google Maps dostarczający interaktywne rozwiązania w zakresie map, które umożliwia podmiotom publikującym treści na dołączanie do ich stron dopasowanych do sytuacji interaktywnych map,
d)    Cookie Google Analytics;
e)    cookie dotyczące ustawień okna przeglądarki;

W przypadku, gdy użytkownik nie dokonana zmiany domyślnych ustawień przeglądarki internetowej w zakresie ustawień cookies, pliki te będą zamieszczone w urządzeniu końcowym użytkownika. Wyłączenie lub zmiana domyślnych ustawień plików cookies może spowodować utrudnienia w korzystaniu z niektórych naszych stron i serwisów internetowych.