Kuchnia litewska
Szanowni Państwo, jako że obecne wydanie Mojego Miasta poświęcamy w dużej części Józefowi Mackiewiczowi, to w kąciku kulinarnym też chcemy nawiązać do rocznicy jego urodzin. Z dzieciństwem splecione są wszak smaki i zapachy. Dom, bliskie sercu osoby i z miłością podane i przyrządzane posiłki. Jedzenie nie tylko ma podtrzymać nas przy życiu, zapewnić nam siłę i zdrowie, ale także jest przecież przekazicielem miłości.
Kuchnia litewska jest mieszanką wielu kultur wpływających na nią w długim czasie skomplikowanej i niełatwej historii. Oczywiście, wiadomo, kuchnia litewska ma wiele elementów wspólnych z kuchnią polską, a także rosyjską i ukraińską, znajdziemy w niej jednak też dania wywodzące się z tradycji kulinarnych: żydowskiej, gruzińskiej, fińskiej, rumuńskiej czy węgierskiej. Tak wiele smaków… Pomyślmy, za czym mógł tęsknić Mackiewicz – wychowany w Wilnie – będąc tak daleko w świecie? Może miał w pamięci właśnie złociste kibinai, a może śniadaniowe i słodkie varškėčiai?
Szanowni Państwo, zapraszam na litewskie smaki
Obiad
Oto przepis na epickie litewskie kibinai, czyli kibiny – pieczone pierogi. To jest wersja skromna i podstawowa, oczywiście można zmieniać dowolnie nadzienie i eksperymentować z przyprawami, jednak dziś, by przywołać wileńskie smaki, proponuję wersję klasyczną.
Ciasto
- 500 g mąki pszennej
- 200 g masła
- 2 łyżki kwaśnej śmietany
- 3 jajka
- 1 łyżeczka soli, najlepiej niejodowanej, np. kłodawskiej
Nadzienie
- 450 g mielonego mięsa z kurczaka
- 1 cebula
- Do smaku: sól, pieprz czarny i inne przyprawy, wedle gustu
Wykonanie
Schłodzone masło dokładnie rozcieramy w dłoniach z mąką – tak, aby powstały drobniutkie grudki, dodajemy sól i całe jajka. Ciasto, po dość szybkim wyrobieniu, powinno chłodzić się w lodówce około godziny. Można też, dla wygody, zrobić je dzień wcześniej. Zmielone mięso z kurczaka (niekoniecznie tylko pierś, bo jest to mięso suche – a jeśli tak, to trzeba dać do farszu nieco oliwy lub masła) mieszamy z drobno posiekaną cebulą, solą i sporą ilością czarnego pieprzu. Można dodać też gałkę muszkatołową, lubczyk czy natkę pietruszki.
Schłodzone ciasto wałkujemy na placek o grubości pół centymetra i wycinamy dość duże okręgi (np. od małej miseczki) – mają mieć ok. 12 cm średnicy. I dalej procedura jest dość znana: na środku okręgu kładziemy łyżkę farszu i zaklejamy. Uwaga: nie kładziemy zbyt dużo farszu, abyśmy mogli mieć więcej ciasta na uplecenie ozdobnej falbanki. Nasze piękne kibiny smarujemy jajkiem i układamy na blasze (falbankowym sklejeniem do góry). Pieczemy w temperaturze 200 °C przez około 20–30 minut. Tuż przed zakończeniem pieczenia można raz jeszcze posmarować je pozostałym jajkiem (prawie zawsze zostaje!), a będą jeszcze bardziej złociste. Kibiny w wersji litewskiej podaje się z bulionem, choć na pewno będą też wybitnie smakować – i tu polski akcent .– z filiżanką czystego czerwonego barszczu.
Deser albo śniadanie
Twarogowe placuszki – varškėčiai Litewskie placuszki to szybkie i pyszne danie, tworzone ku radości naszych bliskich!
Do ich wykonania potrzebujemy:
- 250 g twarogu
- 1 jajko
- ok. 120 g mąki pszennej (tyle, ile „weźmie” masa)
- ciut soli
- 1 łyżeczkę cukru
- 1 łyżeczkę proszku do pieczenia
- olej do smażenia
- cukier puder
Przygotowanie
Twaróg umieszczamy w misce, dodajemy jajko, cukier oraz szczyptę soli. Mieszamy, a następnie dodajemy przesianą mąkę oraz proszek do pieczenia. Znów mieszamy. Wilgotnymi dłońmi (do masy nie dodajemy za dużo mąki!) formujemy niezbyt cienkie placuszki (1–1,5 cm grubości) i smażymy z obu stron na patelni pokrytej sporą ilością oleju aż staną się złociste. Po podgrzaniu oleju należy nieco zmniejszyć temperaturę, aby nie przypaliły się – z każdej strony powinny smażyć się ok. 3 minut.
Wyjmujemy placuszki na papier, by odsączyć tłuszcz, a potem posypujemy cukrem pudrem. Oczywiście można je podawać ze świeżymi owocami, kwaśną śmietaną, jogurtem lub konfiturami!
Mam nadzieję, że udało nam się dziś odwiedzić Wilno Mackiewicza choć wspomnieniem smaku…
Radosnego podróżowania