Brat naszego Boga

Wielu z nas spędza szmat czasu w bawarskiej metropolii. Spacerując bądź też tylko przemieszczając się w innych celach, przemierzamy ogromne przestrzenie grodu nad Izarą i nie przypuszczamy nawet, że w tym odległym od naszej Ojczyzny mieście znajduje się wiele miejsc, które różnymi wydarzeniami wplotły się w zawiłą historię Rzeczypospolitej

.

To tytuł dramatu z lat czterdziestych ubiegłego wieku poświęconego powstańcowi, malarzowi i zakonnikowi Adamowi Chmielowskiemu, bardziej znanemu pod zakonnym imieniem Brat Albert. W latach osiemdziesiątych autor owego dramatu Karol Wojtyła, już jako papież Jan Paweł II, wyniósł Brata Alberta Chmielowskiego na ołtarze kościoła rzymskokatolickiego. Trudno nie zafascynować się tą postacią. Już jako siedemnastoletni student rzuca naukę i rusza do Powstania Styczniowego, aby walczyć o niepodległość Rzeczpospolitej. Ranny w bitwie,dostaje się do niewoli rosyjskiej. Na skutek odniesionych ran traci lewą nogę, którą amputowano mu w prymitywnych warunkach, bez żadnego znieczulenia. Staraniem rodziny wydostał się z niewoli i uciekł do Paryża, unikając dzięki temu carskich represji. Był wszechstronnie uzdolniony, uczył się w korpusie kadetów i w Instytucie Politechnicznym, jednak jego największą pasją było malarstwo, któremu poświęcił ponad dwadzieścia lat swojego życia. Już jako dojrzały, bez mała czterdziestoletni mężczyzna, odkrył w sobie prawdziwe powołanie i rzucił wszystko poświęcając się bez reszty biednym i bezdomnym. Napisał wówczas do najbliższych: obiit Adamus Chmielowski, natus est frater Albertus – umarł Adam Chmielowski, narodził się brat Albert.

„Monachijczyk”

W tym czasie bawarskie Monachium było jednym z najważniejszych ośrodków artystycznej edukacji w dziedzinie malarstwa. Monachijska Akademia Sztuk Pięknych, Kunstverein (Towarzystwo Przyjaciół Sztuki) oraz Glasspalast (Pałac Wystaw) przyciągały młodych pasjonatów malarstwa z wielu krajów. Niezwykle ważna – poza wysokim poziomem edukacyjnym akademii monachijskiej oraz rangą artystów z nią związanych – była autentycznie tolerancyjna postawa samych Bawarczyków i ich otwartość wobec młodych ludzi z różnych stron świata. To właśnie tutaj trafił, dzięki stypendium otrzymanemu od Wojciecha Dzieduszyckiego, dwudziestoparoletni przyszły święty. W Księdze Immatrykulacyjnej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych można dzisiaj odnaleźć następujący zapis dokonany w maju 1870 roku: 02567 Adam Chmielowski – Eintritt: 04.05.1870 – Fach: Naturklasse. Studiował w Akademii przez cztery lata, a jego profesorami byli między innymi Alexander Strähuber i Herman Anschütz. Wiele czasu spędzał młody twórca w Starej Pinakotece, poświęcając wiele uwagi obrazom dawnych mistrzów, głównie Valazqueza. Sposób kształcenia w Akademii opierał się na technicznym perfekcjonizmie, a studentom wpajano sztywne przestrzeganie norm artystycznych. W młodym Adamie wywołało to przeciwną reakcję. Poczuł potrzebę dążenia do indywidualizmu i rozwijania indywidualnej wrażliwości oraz subiektywnego postrzegania świata. Wyróżniał się wyjątkowym talentem kolorystycznym oraz perfekcyjnym wyczuciem barwnych szczegółów. Szybko dołączył do licznej grupy polskich artystów „monachijczyków”. W środowisku związanym z pracownią malarską Józefa Brandta stał się niekwestionowanym autorytetem nie tylko w zakresie historii sztuki, ale również w dziedzinie filozofii, zwłaszcza w obszarze etyki i estetyki. Tworząc, ukazywał w swych płótnach zgrzebną codzienność zbrojnego zrywu, malował drobne epizody obozowego życia, przedstawiał siermiężne warunki powstańczego życia, mozolny trud wyczerpujących marszów. Dorobek Adama Chmielowskiego to 61 obrazów olejnych, 22 akwarele i 15 rysunków. Do najbardziej znanych prac należą między innymi: „Po pojedynku”, „Dziewczynka z pieskiem”, „Cmentarz”, „Dama z listem”, „Powstaniec na koniu”, „Wizja św. Małgorzaty”, „Zachód słońca”, „Amazonka”.

Regularny tercjarz Brat Albert

W 1884 roku przeniósł się do Krakowa i zamieszkał się przy klasztorze Kapucynów. Pieniądze uzyskiwane ze sprzedaży swoich obrazów przeznaczał na pomoc najbiedniejszym. Jego pracownia malarska stała się przytuliskiem dla wszystkich bezdomnych potrzebujących pomocy. Dnia 25 sierpnia 1887 roku przywdział habit regularnego tercjarza i rozpoczął swoją niekończącą się posługę dla biednych i bezdomnych. Zrezygnował z kariery malarskiej, obejmując zarząd ogrzewalni dla bezdomnych. Wyznawał następującą zasadę życiową: „Powinno się być jak chleb, który dla wszystkich leży na stole, z którego każdy może kęs dla siebie ukroić i nakarmić się, jeśli jest głodny”. Die Akademie der Bildenden Künste (na zdjęciu) mieści się w Monachium przy Akademiestraße 2. Przechodząc obok, warto wspomnieć tego wyjątkowego człowieka.

Marek Prorok

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

 

Polityka cookies

Przeglądarki internetowe domyślnie dopuszczają umieszczanie plików „cookies/ciasteczek”, czyli informacji zapisywanych na urządzeniach „komputerowych” użytkowników.

Ustawienia przeglądarek internetowych mogą zostać zmienione tak, aby blokować automatyczną obsługę plików „cookies/ciasteczek” lub informować o próbach ich każdorazowego przesłania do urządzenia wykorzystywanego przez użytkownika. W celu skonfigurowania opcji swojego urządzenia w zakresie wyrażenia zgody na zapisywanie plików cookies oraz określenia zakresu zapisywanych cookies możesz zmienić ustawienia wykorzystywanej przez Ciebie przeglądarki internetowej. O zarządzaniu plikami Cookies w poszczególnych przeglądarkach można znaleźć informacje na stronach:
•    Internet Explorer: http://support.microsoft.com/kb/196955/pl
•    Firefox: http://support.mozilla.org/pl/kb/ciasteczka
•    Chrome: http://support.google.com/chrome/bin/answer.py?hl=pl&answer=95647
•    Opera: http://help.opera.com/Linux/12.10/pl/cookies.html
•    Safari: http://support.apple.com/kb/HT1677?viewlocale=pl_PL&locale=pl_PL
W ramach naszych stron i serwisów internetowych wykorzystujemy następujące rodzaje plików cookies:
a)    pliki cookies przechowujące identyfikator sesji, który jest niezbędny do przechowania informacji o fakcie bycia zalogowanym w serwisie lub wypełnienia formularza;
b)    count – cookie służące do zliczania ilości odwiedzin na stronie;
c)    NID, PREF – Google Maps dostarczający interaktywne rozwiązania w zakresie map, które umożliwia podmiotom publikującym treści na dołączanie do ich stron dopasowanych do sytuacji interaktywnych map,
d)    Cookie Google Analytics;
e)    cookie dotyczące ustawień okna przeglądarki;

W przypadku, gdy użytkownik nie dokonana zmiany domyślnych ustawień przeglądarki internetowej w zakresie ustawień cookies, pliki te będą zamieszczone w urządzeniu końcowym użytkownika. Wyłączenie lub zmiana domyślnych ustawień plików cookies może spowodować utrudnienia w korzystaniu z niektórych naszych stron i serwisów internetowych.