Literaccy patroni roku 2025

Wybór literackich patronów, których dorobek będziemy celebrować w danym roku, jest zadaniem niezwykle trudnym. Myli się ten, kto uważa, że jest on wyłącznie formalnością, bo tak naprawdę jest to jedyna i niepowtarzalna szansa na ożywienie dyskusji o wartościach literatury, którą przekazywali nam Ci konkretni pisarze, a doskonałych polskich autorów mamy w naszej historii wielu. Jaka jest zatem tegoroczna decyzja Sejmu RP w kwestii patronów literackich roku 2025?

Jednym z pisarzy, który dostąpił tego zaszczytu jest Władysław Reymont, wybitny twórca, którego monumentalna epopeja „Chłopi” ukazuje głęboką wrażliwość nie tylko na wiejską kulturę, ale także na relacje międzyludzkie, a jednocześnie stanowi nieśmiertelne dzieło ukazujące złożoność ludzkiej natury. Reymont to symbol literatury korzeni, która daje oparcie w burzliwych czasach.

Antoni Słonimski, błyskotliwy poeta i felietonista, jest kolejną postacią, która bez dwóch zdań zasługuje na przypomnienie. Jego ironia i celne komentarze społeczne są dzisiaj tak samo aktualne, jak w okresie międzywojennym. Słonimski to głos rozsądku i niezależnej myśli, który może inspirować do krytycznego spojrzenia na współczesny świat.

Stefan Żeromski to pisarz, którego albo się kocha albo nienawidzi, jedno jest jednak pewne – z niesłabnącą wręcz siłą przemawiał on do polskiego ducha narodowego, a także intensywnie eksplorował kwestie społeczne, moralne i narodowe, zachęcając do refleksji nad naszą wspólną przeszłością i przyszłością. Żeromski przypomina, że literatura może być narzędziem zmiany i motorem reform.

Grono to uzupełnia i zamyka Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, mistrzyni liryki miłosnej i egzystencjalnej. Jej poezja, pełna subtelności i metaforycznej głębi, przemawia do wszystkich pokoleń, oferując chwile wytchnienia i refleksji. Rok dedykowany jej twórczości jest więc hołdem dla emocji i artystycznej wrażliwości, która wykracza poza epoki.

Pamiętajmy – wybór patronów literackich to nie tylko hołd dla przeszłości, ale także szansa na promowanie wartości, które łączą pokolenia. To przypomnienie o roli literatury w kształtowaniu kultury, świadomości i tożsamości narodowej. Wracajmy więc do dzieł wspomnianych pisarzy, odświeżmy choć część ich utworów, a przede wszystkim pamiętajmy o roli, jaką odegrali w polskim społeczeństwie.

Małgorzata Gąsiorowska